បច្ចុប្បន្ននៅប្រទេសកម្ពុជា ជម្ងឺពកកមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ជម្ងឺពកកនេះ កើតឡើងលើស្ដ្រីច្រើនជាងបុរសពី៣ទៅ៧ដង ក្នុងវ័យពី៥០ឆ្នាំឡើងទៅ។ ជម្ងឺពកកមានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នា ហើយមានគ្រោះ ថ្នាក់ដល់ជីវិត ប្រសិនបើព្យាបាលមិនទាន់ពេលវេលា។
សូមស្វែងយល់ជាមួយទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង អំពីជម្ងឺពកកតាមរយៈកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផិត រ៉ាដា អ្នកជំនាញផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់ និងជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះសីហនុមណ្ឌលនៃក្ដីសង្ឃឹម។
ជម្ងឺពកក ជាអ្វី?
មុននឹងឈានដល់ការស្គាល់និយមន័យរបស់ជម្ងឺពកក លោកអ្នកចាំបាច់ជ្រាបជាមុនសិនអំពីក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត។ ក្រពេញ ទីរ៉ូអ៊ីត ជាក្រពេញបញ្ចេញក្នុង មានតួនាទីផលិតអ័រម៉ូន និងបញ្ចេញសារធាតុអ័រម៉ូននេះទៅក្នុងឈាមសម្រាប់ដំណើរការផ្លាស់ប្ដូរ រូបធាតុនៃសរីរាង្គមនុស្ស។ អ័រម៉ូនដែលបញ្ចេញដោយក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតនេះមានពីរ គឺទីរ៉ូស៊ីន និងទ្រីអ៊ីយ៉ូដូទីរ៉ូនីន។ ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត នេះមានទំហំតូចស្ថិតនៅខាងមុខបំពង់ក និងខាងក្រោមគ្រាប់ពោនបន្ដិច។ ជម្ងឺពកក គឺជាជម្ងឺដែលបណ្ដាលមកពីកង្វះ ឬលើស ជាតិអ័រម៉ូនក្នុងក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត។
មូលហេតុជម្ងឺពកក
ជម្ងឺពកកអាចបណ្ដាលមកពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាង។
- កង្វះសារធាតុអ៊ីយ៉ូដ និងកង្វះអាហារូបឧបត្ថម្ភ ជាពិសេសនៅពេលស្ដ្រីមានផ្ទៃពោះ អាចបណ្ដាលឱ្យមានជម្ងឺពកក
- ជម្ងឺពកកបណ្ដាលមកពីរោគអូតូអ៊ីម៉ូនដែលច្រើនកើតមានក្នុងជម្ងឺក្រែវ ដែលធ្វើឱ្យការបញ្ចេញអ័រម៉ូនទីរ៉ូស៊ីន និងទ្រី អ៊ីយ៉ូ ដូទីរ៉ូនីនក្នុងក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតច្រើនជាងធម្មតា
- ជម្ងឺពកកបណ្ដាលមកពីមានដុំលើក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតធ្វើឱ្យការបញ្ចេញអ័រម៉ូនលើសធម្មតា
- ជម្ងឺពកកបណ្ដាលមកពីជម្ងឺមហារីកក្នុងក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត
- ជម្ងឺពកកអាចបណ្ដាលមកពីកង្វះជាតិអ័រម៉ូនរបស់ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត ដែលអាចរកឃើញក្នុងជម្ងឺរលាកទីរ៉ូអ៊ីត និងជម្ងឺមី សេដឺម៉ា។
- ការប្រើថ្នាំមួយចំនួនក៏អាចនាំឱ្យកើតជម្ងឺពកកដែរ។
- រួមសេចក្ដីមក ជម្ងឺពកកមានមូលហេតុធំ២ចម្បង គឺបណ្ដាលមកពីខ្វះ ឬលើសជាតិអ័រម៉ូនដែលបញ្ចេញដោយក្រពេញ ទីរ៉ូអ៊ីត។
រោគសញ្ញាជម្ងឺពកក
រោគសញ្ញាប្រែប្រួលទៅតាមមូលហេតុនីមួយៗ។
- រោគសញ្ញាជម្ងឺពកកបណ្ដាលមកពីកង្វះជាតិអ័រម៉ូន ៖ អ្នកជម្ងឺមានអាការ ដូចជាទល់លាមក ត្រជាក់សាច់ ស្ងួត ស្បែក ឡើងទម្ងន់ ហើមមុខ សម្លេងស្អា ចង្វាក់បេះដូងដើរយឺតខុសធម្មតា វង្វេងវង្វាន់ ជួនកាលរហូតដល់សន្លប់ក៏មាន។
- រោគសញ្ញាជម្ងឺពកកបណ្ដាលមកពីលើសជាតិអ័រម៉ូន ៖ អ្នកជម្ងឺមានអាការ ដូចជាក្ដៅខ្លួនតិចៗ រាក នោមច្រីន ស្រក ទម្ងន់ អស់កម្លាំង ឆាប់ខឹង គេងមិនលក់ លៀនភ្នែក សើមស្បែក វង្វេងវង្វាន់ ញ័រដៃ ឬក្បាល ចង្វាក់បេះដូងដើរលឿនជាដើម។
ក្រៅពីរោគសញ្ញាខាងលើនេះ គ្រូពេទ្យអាចធ្វើការពិសោធន៍ឈាមវាស់កម្រិតជាតិអ័រម៉ូនដើម្បីឱ្យប្រាកដបន្ថែមពីលើ រោគសញ្ញា និងកំណត់ប្រភេទជម្ងឺពកកនីមួយៗ។
វិធីព្យាបាលជម្ងឺពកក
ការព្យាបាលប្រែប្រួលទៅតាមប្រភេទជម្ងឺនីមួយៗ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ការព្យាបាលច្រើនធ្វើទ្បើងដោយការប្រើថ្នាំ និងការវះកាត់។ រយៈពេលព្យាបាលដោយថ្នាំអាចប្រែប្រួលពី៦ខែទៅ១៨ខែ ជួនកាលអ្នកជម្ងឺត្រូវប្រើថ្នាំជាប់ជាប្រចាំ។ មានតែ គ្រូពេទ្យជំនាញទេទើបដឹងថាពេលណាត្រូវប្រើថ្នាំ និងពេលណាត្រូវវះកាត់។
ផលវិបាកនៃការវះកាត់ជម្ងឺពកក
ជម្ងឺពកកកម្រព្យាបាលដោយការវះកាត់ណាស់ បើមិនចាំបាច់។ ព្រោះថាក្រោយពេលវះកាត់ អ្នកជម្ងឺអាចប្រឈមមុខ នឹងបញ្ហាមួយចំនួនដែលអាចនឹងកើតមាន។
- អ្នកជម្ងឺអាចមានសម្លេងស្អាខុសពីមុន ឬនិយាយមិនឮ
- ជួនកាលក្រោយពេលវះកាត់ អាចឱ្យអ្នកជម្ងឺខ្វះជាតិកាល់ស្យូមមួយជីវិត។ កង្វះជាតិកាល់ស្យូមនេះធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺ ក្រញង់ដៃជើង ទាល់តែចាក់ថ្នាំកាល់ស្យូម ទើបត្រទ្បប់មកសភាពដើមវិញ។
វិធីបង្ការជម្ងឺពកក
ដើម្បីកាត់បន្ថយបានខ្លះៗពីជម្ងឺពកក លោកអ្នកចាំបាច់ត្រូវអនុវត្ដប្រការមួយចំនួន។
- សូមទទួលទានអាហារដែលមានសារជាតិអ៊ីយ៉ូដឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសសម្រាប់ស្ដ្រីពេលមានផ្ទៃពោះ។
- មុនសម្រេចចិត្ដប្រើប្រាស់ថ្នាំ ទោះជាថ្នាំអ្វីក៏ដោយ ចាំបាច់ត្រូវពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជាមុនសិន ព្រោះថ្នាំ ប្រភេទខ្លះអាចធ្វើឱ្យកើតជម្ងឺពកក។
ប្រការដែលអ្នកជម្ងឺពកកគួរប្រតិបត្ដិ
នៅពេលកំពុងទទួលការព្យាបាល អ្នកជម្ងឺពកកចាំបាច់ត្រូវតែព្យាយាមអនុវត្ដឱ្យបាននូវប្រការមួយចំនួន។
- ប្រើប្រាស់ថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ព្រោះថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលជម្ងឺពកកនេះ បើលេបមិនត្រឹមត្រូវ មិនអាច មានប្រសិទ្ធភាពទេ។ ផ្ទុយទៅវិញបើលេបលើសកម្រិត នឹងមានផលវិបាកដល់អ្នកជម្ងឺដោយស្ដែងចេញជាអាការផ្សេងៗ។
- ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីកើតមានទ្បើង អ្នកជម្ងឺត្រូវត្រទ្បប់មកកាន់មន្ទីរពេទ្យជាប្រញាប់។
- មុននឹងប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលជម្ងឺផ្សេងទៀត ចាំបាច់ត្រូវជួបគ្រូពេទ្យជាមុនសិន ព្រោះអាចមានប្រតិកម្មជា មួយថ្នាំដែលប្រើសម្រាប់ព្យាបាលជម្ងឺពកក។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
បើលោកអ្នកស្ទាបនៅលើករបស់លោកអ្នក ឃើញមានដុំពកអ្វីក៏ដោយ មិនថាតូច ឬធំ លោកអ្នកត្រូវប្រញាប់ទៅ ពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីរករោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ ក្នុងករណីខ្លះ ដូចជាជម្ងឺមហារីកក្រពេញទីរ៉ូ អ៊ីតជាដើម ទាមទារឱ្យព្យាបាលជាបន្ទាន់ មិនអាចអូសបន្លាយពេលយូរទ្បើយ។
ប្រភព ៖ ទស្សនាវដ្តី សុខភាពយើង លេខ០១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៧
Leave a Reply